Muskuloskeletni ultrazvuk, izvođenje i priprema pacijenta
Ultrazvuk je jedna od najkorisnih i najprimenjivanijih dijagnostičkih metoda današnjice i može se primeniti u otkrivanju i dijagnostici promena na telu od glave do pete i od površine kože do površine kostiju.
Mišino-koštani ultrazvuk je tehnika koja se jako brzo razvija i sve više dobija na popularnosti kako u proceni, definisanju promena, tako i u lečenju bolesti zglobova i mekih tkiva.
Priprema pacijenta se sastoji u oslobađanju dela tela, koji se pregleda, od garderobe, nakita, pacijent zauzima određeni položaj u zavisnosti od regije tela koji se snima i prati instrukcije radiologa u izvođenju nekih pokreta.
Radiolog uzima iscrpnu anamnezu od pacijenta (kada se tegobe nastale, da li je prethodila trauma, pojačan fizički napor ili su tegobe nastale spontano, da li se javljaju u miru ili su provocirane pokretima), zatim nanosi gel i skenira regiju od interesa.
Snimanje ultrazvukom traje oko 20-30 minuta nakon čega se pacijent vraća svojim uobičajenim aktivnostima
KOJE SU PREDNOSTI I NEDOSTACI MUSKULOSKELETNOG ULTRAZVUKA ?
-pristupačnost, ne zrači, niska cena
-kratko vreme skeniranja, u trajanu od 20 do 30 minuta,
– multiplanarni pristup – sagledavanje promene u nekoliko ravni i iz više uglova,
-dinamično snimanje u realnom vremenu – posmatranje kretanja struktura u realnom vremenu nam omogućava procenu položaja tetive ili njeno pomeranje, dislokaciju ili procenu postojanja „mišićne kile“ pri grčenju mišića, što pri drugim dijagnostičkim metoma nije moguće /pokreti pri snimanju magnetnom rezonancom prave artefakte na snimku što otežava tumačnje i interpretaciju nalaza/,
-poređenje se suprotnom stranom
-upotreba Collor doplera omogućava procenu prokrvljenosti tkiva, što radiologu omogućava da razlikuje zapaljenjske promena od nezapaljenjskih, zloćudne tumore od dobroćudnih, daje odgovor da li postoji reparacija (oporavak) oštećenog tkiva,
-snimanje se vrši na otvorenom prostoru što je pogodno za pacijente koji su klaustrofobični te je nemoguće snimanje magnetnom rezonancom,
-pod kontrolom ultrazvuka se mogu izvoditi inteventne procedure /punkcija cista, aspiracija tečnosti iz zgloba, lokalana aplikacija leka, biopsija i uzimanje uzoraka tkiva patološke promene za histopatološku analizu/,
-ultrazvukom ne možemo uvek da dopremo do svih struktura jedne regije /primer: ukršteni ligamenti kolena, promene jako malih razmera/.
KOJE STRUKTURE I PROMENE SE MOGU VIDETI MUSKULOSKELETNIM ULTRAZVUKOM I KADA GA RADITI?
-Koža i potokožno tkivo: zadebljanja kože, otok potkožnog tkiva kod trauma ili nakupljanja limfe, tečne kolekcije – seromi, aterom, subkutani hematom, benigni i maligni tumori potkožnog tkiva
-Mišići: prekid kontinuiteta kapsule mišića, prekid mišinih vlakana /parcijalna ili kompletna ruptura/, hematom mišića, benigni i maligni tumori mišića
-Tetive: omotač tetive, nakupljanje tečnosti u omotaču, zadebljanje omotača tetive kao i same tetive, razlikovanje da li su promene posledica traume ili zapaljenjskog procesa u sklopu reumatskih ili nekih drugih bolesti, parcijalni ili kompletni prekid tetivnih vlakana
-Ligamenti: zadebljanje ligamenata, istegnuće, parcijalna ili kompletna ruptura ligamenata
-Nervi: volumen, tok, postojanje otoka, pritisaka na nervne strukture /Pr: karpal tunel/, tumori nerava.
