Pulmologija – Hiperventilacioni sindrom gojaznih
Hipoventilacioni sindrom gojaznih (HSG) predstavlja kombinaciju gojaznosti (BMI veći od 30), poremećaja disanja tokom spavanja i povišenih vrednosti parcijalnog pritiska ugljen dioksida (PCO2) u arterijskoj krvi tokom dana. Poznat je i pod nazivom Pikvikov sindrom (Sy Pickwik) Bolest je zastupljena sa oko 0.4% u opštoj populaciji i ukoliko se ne leči, udružena je sa visokim mortalitetom. Višak masnog tkiva oko vrata i grudnog koša ne samo da onemogućava adekvatne pokrete grudnog koša, već i luči veliki broj hormoma i drugih supstanci.
Simptomi
Od simptoma najzastupljeniji su dnevna pospanost, glavobolja, otežano disanje, zamaranje. Tokom noći može doći do pojave hrkanja i fragmentisanog sna zbog prekida disanja tokom spavanja. U težim slučajevima pospanost je izražena tokom uobičaenih dnevnih aktivnosti kao što su razgovor telefonom ili vožnja automobila
Dijagnostika
Pacijentu kod koga postoji sumnja na HSG potreban je multidisciplinarni pristup. Specijalisti koji su uključeni u dijagnostiku i lečenje su pulmolog, kardiolog, endokrinolog, nutricionista. Dijagnostika podrazumeva, pored anamneze i pregleda, merenje težine i visine, određivanje BMI, merenje obima vrata. Potrebno je učiniti spirometrijsko ispitivanje plućne funkcije, standardna radiografija grudnog koša, merenje gasnog sastava arterijske krvi, laboratorijske analize, eho srca. Značaj ispitivanja plućne funkcije je u diferencijalnoj dijagnozi. Ponekad se kod ovakvih pacijenata često pogrešno postavi dijagnoza hronične opstruktivne bolesti pluća, iako im je nalaz spirometrije uredan. To znači da se pacijentima prepisuje inhalaciona terapija bronhodilatatorima i inhalacionim kortikosteroidom koji nemaju nikakvu ulogu u lečenju HSG. Spirometrijski nalaz može biti uredan ili se može naći restriktivan poremećaj. Za dijagnozu poremećaja disanja tokom spavanja potrebno je polisomnografsko ispitivanje.
Komplikacije
Komplikacije bolesti su mogobrojne a u prvom redu podrazumevaju pojave dijabetesa, arterijske hipertenzije, srčane slabosti, hronično plućno srce, hronična respiratorna insuficijencija i sekundarna eritrocitoza. Ako je ekstremna gojaznost udružena sa eritrocitozom, tada postoji povećan rizik za pojavu plućne tromboembolijske bolesti.
Lečenje
Ključnu ulogu u lečenju ima promena navika u ishrani, redukcija telesne mase pod kontrolom endokrinologa i nutricioniste, prekid pušenja. Primena neinvazivne mehaničke ventilacije (NIV) tokom noći u CPAP ili BiLEVEL modu ima ulogu da drži disajne puteve otvorenim i time reguliše gasove u arterijskoj krvi. Ako se pored primene NIV-a održava poreećaj gasnog sastava arterijske krvi potrebno pe dodati I kiseoničnu terapiju. Kod određenih pacijenata koji ispunjavaju kriterijume može se učiniti neka od barijatrijskih operacija. Paralelno sa primenom NIV potrebno je lečiti prateće komorbiditete kao što su arterijska hipertenzija, dijabetes ili hipofunkcija štitaste žlezde. Primena sedativa i hipnotika zbog lošeg kvaiteta sna je apsolutno kontraindikovana.
Ukoliko postoji težak poremećaj gasne razmene sa poremećajem stanja svesti tada je indikovano bolničko lečenje.
