Kardiologija – Kardiološki pregled
Kardiološki pregled je bezbolan, nije potrebna nikakva priprema, ne koriste se nikakvi invazivni instrumenti (uobičajeno se koristi stetoskop, tenziometar, EKG aparat). Traje prosečno oko 20-30 minuta a po potrebi i duže.
Kardiološki pregled obuhvata:
- Anamnezu odnosno uzimanje podataka o postojećim tegobama i smetnjama.
- Ličnu i porodičnu anamnezu, odnosno podatke o prethodnim bolestima i detekciju faktora rizika od vaskularnih, endokrinih, neuroloških, nefroloških i drugih faktora rizika kod bolesnika i krvnih srodnika).
- Kardiološki pregled (status)
- Završno mišljenje i određivanje terapije
- Dopunske dijagnostičke procedure
1. Tegobe koje se javljaju naglo ili postepeno i zahtevaju da se obavi kardiološki pregled su neke od sledećih: bol u sredogruđu, gušenje, lupanje i preskakanje srca, glavobolja, vrtoglavice, otoci potkolenica, zamor, mučnina, opšta slabost, promene u vidu, krvarenje iz nosa i dr.
2. Deo kardiološkog pregleda (statusa) je uzimanje podataka o prethodnim bolestima kao i podaci o bolestima u porodici i kod krvnih srodnika zbog postojanja eventualno naslednih oboljenja.
3. Kardiološki pregled obuhvata:
- opšti pregled (stav, visina, telesna težina, simetričnost građe tela, muskulatura, koža i potkožno tkivo, telesna temperatura, disanje, psihičko stanje);
- pregled glave (oblik, kosmatost, oči, nos, usta) i vrata (pokretljivost, stanje štitaste žlezde, stanje vena na vratu, pulsacije: arterijske i venske);
- pregled grudnog koša i pluća (simetričnost i oblik grudnog koša, respiratorna pokretljivost hemitoraksa, zvuk pluća, tip disanja, pojava patološkog disajnog šuma, pojava propratnih šumova);
- pregled srca i krvnih sudova (ritam srčanih kontrakcija, srčanih tonova, galopa, nalaz šumova: vreme javljanja, karakter, pravci propagacije, što nas usmerava ka daljoj dijagnostici);
- pregled abdomena: položaj tbušnog zida, osetljivost, prisustvo slobodne tečnosti, šumova abdominalne aorte, stanje jetre i slezine, osetljivost bubrega;
- pregled ekstremiteta: deformiteti, otoci, varikoziteti.
4. Na osnovu rezultata kardiološkog pregleda donosi se odluka o daljnim dijagnostičkim postupcima u cilju postavljanja tačne dijagnoze i određivanja odgovarajuće terapije.
5. Dijagnostičke procedure koje se mogu obuhvatiti:
- određivanje laboratorijske analize (osnovne bioh. analize krvi; analize za nekrozumiokarda-Troponin, Mioglobin, CK-MB, CK; analize za srčanu insuficijenciju-proBNP, BNP; analize za tromboemboliju pluća-D-dimer; hormoni štitaste žlezde),
- Rtg srca i pluća,
- ehokardiografija,
- 24 h EKG holter monitoring,
- 24 h ambulatorni monitoring krvnog pritiska,
- test fizičkog opterećenja-ergometrija,
- STRES ehokardiografija,
- MSCT angiografija krvnih sudova srca i pluća,
- pregled oftalmologa, neurologa, endokrinologa, nefrologa, vaskularnog hirurga, dijetetičara i dr.
EHOKARDIOGRAFIJA
Ehokardiografski pregled spada u grupu tzv. neinvanzivnih metoda, koja pored poznavanja anatomskih struktura srca zahteva i odredjeno iskustvo, pa i veštinu upri usmeravanju ultrazvučnog snopa, odnosno sonde prema odredjenim strukturama srca ili krvnog suda.
Naime, ako ultrazvučni snop na svom putu prema srcu naiđe na drugo tkivo/kost, pluća/ slika postaje nejasna. Zbog toga se koriste odredjena mesta/“prozori“/ na grudnom košu sa kojih se ultrazvučni snop može usmeriti prema srcu. Pregled se izvodi posebnom sondom koja se prislanja i pokreće preko prednjeg zida grudnog koša, te se ova metoda stručno zove transtorakalni ultrazvuk srca.
Metoda je neinvanzivna, bezbolna, pre pregleda nije potrebna posebna priprema, nema štetnih dejstava i može se primenjivati u najranijoj životnoj dobi.
Ehokardiografijom se mogu otkriti mnogobrojni patološkoanatomski i funkcionalni poremećaji koji se drugim metodama mogu prevideti ili tek naslutiti.
Ehokardiografija ima osobiti značaj u praćenju evolucije mnogih bolesti i efekata primenjene terapije, ali i kod donošenja pravovremene odluke o hirurškom lečenju odredjenih bolesti srca u oceni fizičke sposobnosti , odnosno fizičke aktivnosti bolesnika u pojedinim obolenjima KVS.
Ultrazvučnim pregledom srca određuju se:
- Dimenzije srčanih šupljina/pretkomora, komora, debljina srčanog mišića, dimezije aorte/,
- Snaga srčanog mišića/ejekciona frakcija-stanje istisne fukcije srca, segmentni kontraktilitetet srčanog mišića/,
- valvule –procenjuju se izgled i funkcija valvula,
- pregrade izmedju komora i pretkomora,
- stanje srčane ovojnice-srčane kese/perikarda/,
- eventualno prisustvo neželjenih tvorbi unutar srčanih šupljina: trombi, tumori srca.
Velike su mogućnosti ehokardiografije u sledećim stanjima:
- Primarne kardiomiopatije-bolesti srčanog mišića/dilatati. hipertrofične, restr. i infiltrativne/,
- Bolesti srčanih zalisataka: stenoze, prolapsi, regurgitacije,
- Urodjene srčane mane: ASD, VSD, Tetralogia i Pentalogia Fallot/,
- Intrakardijalne promene/tumori i ciste perikarda i srčanog mišića/.
- 24 h AMBULATORNI MONITORING KRVNOG PRITISKA (AMKP)
Merenje krvnog pritiska čini sastavni deo ispitivanja kardiovaskularnog sistema. Izvodi se savremenim aparatima koji obezebeđuju podatke o 24-časovnom prosečnom krvnom pritisku, kao i srednjim vrednostima tokom ograničenih vremenskih perioda, kao što su dan, noć ili jutro.
24h ambulatorno merenje krvnog pritiska treba sprovesti u sledećim slučajevima:
- Značajne promene kliničkog krvnog pritiksa nađene tokom istog ili različitog perioda
- Visok klinički krvni pritisak izmeren kod osoba sa inače niskim ukupnim kardiovaskularnim rizikom
- Značajno odstupanje između vrednosti krvnog pritiska kliničkog i kućnog merenja
- Sumnja u rezistentnost na terapiju
- Sumnja na hipotenzivne epizode, posebno kod starijih i dijabetičara
- Povećan klinički krvni pritisak kod trudnica i sumnja na preeklampsiju
Priprema pacijenta za 24h AMKP
Pacijent za vreme ispitivanja, pije svoju redovnu terapiju. Za vreme isitivanja pacijnet donosi alkalne baterije (zavisno od aparata), garderoba pacijenta treba da je prilagođenja aparatu, tj. ruka treba da je slobodna do ramena, jer u protivnom može doći do neadekavatnog registrovanja pritiska. Tokom 24h AMKP, pacijent vodi dnevnik aktivnosti tj. upisuje podatke o fizičkom naporu, mirovanju, neobičnim događajima, dužini i kvalitetu noćnog sna. Pacijentu se predlaže da se tokom ispitivanja bavi normalnim aktivnostima, da se uzdrži od prekomernog vežbanja i da drži ruku ispruženu i bez kratanja u vreme merenja aparata. Aparat nikako ne isključivati ili kvasiti.
Svaki aparat tokom svog rada zuji. U slučaju da zujanje prestane, to je znak da nešto nije u redu, u tom slučaju, potrebno je da se pacijent javi nadležnoj instituciji.
Na osnovu dobijenih vrednosti 24h ambulatornog monitoringa krvnog pritiska, lekar donosi odluku o određivanju odgovarajuće terapije ili o daljnem dijagnostičkom ispitivanju (endokrinolog, nefrolog, psihijatar i dr).
24h HOLTER EKG MONITORING
24h Holter EKG monitoring omogućava registraciju EKG-a pri aktivnosti bolesnika tokom 24h, tako da se može pratiti razvoj EKG-promena u određenim vremenskim intervalima i određenoj aktivnosti bolesnika. Zahvaljujući 24h Holter EKG monitoringu, mogu se otkriti brojni poremećaji ne samo u srčanom ritmu, već i u razvoju ishemijskih i metaboličkih poremećaja. 24h Holter EKG monitoring se indikuje i kod bolesnika radi procene praćenja dejstva terapije.
Priprema bolesnika za 24 h Holter EKG monitoring
Pre postavljanja aparata, pacijnetu se radi bazični EKG. Koža pacijenta treba da je čista i suva. Ukoliko je pacijent maljav, obrijati grudni koš u suprotnom, neadekvatna priprema kože može uticati na korektan zapis. Tokom snimanja, pacijent vodi dnevnik aktivnosti tj. upisuje podatke o fizičkom naporu, odmoru, neobičnim događajima uz beleženje tačnog vremena nastanka tegoba. Neuobičajene aktivnosti i tegobe treba jasno naznačiti u dnevniku. Tokom nošenja aparata, ne povlačiti elektrode ni kablove jer sve to ometa snimanje i otežava čitanje, kao ni kvašenje aparata.
