Biopsija dojke širokom iglom (CNB) pod ultrazvučnom kontrolom
Procedura je radiološka, dijagnostička i predstavlja deo obaveznog prekonzilijarnog algoritma u svetu, a i deo su preporuka Nacionalnog vodiča dobre kliničke prakse za dijagnostiku i terapiju karcinoma dojke Ministarstva zdravlja Republike Srbije.
izvođenje i postavljanje indikacija su u celini u nadležnosti radiologa.
Učestalu primenu ove vrste biopsije u svetu konsektivno prati smanjenje broja hirurških procedura, kraći interval od definitivne dijagnoze do definitivnog terapijskog tretmana, adekvatna iskorišćenost svih resursa, i smanjenje troškova u poređenju sa hirurškom otvorenom biopsijom.
Predstavlja “zlatni standard” u dijagnostičkoj obradi lezija u dojkama.
Radiološke perkutane procedure treba da se sprovode isključivo ako postoje indikacije na osnovu kliničkog i radiološkog nalaza (BI RADS 3-5), uz precizno postavljanje indikacija za određeni vid interventne procedure.
Izbor metode zavisi od rizika za malignitet promene u dojci, procenjenog kliničkim i/ili radiološkim kriterijumima (K1-K5; BI RADS 1-5)
Šta je biopsija dojke širokom iglom-CNB (Core-needle Biopsy)
To je radiološka, dijagnostička procedura, minimalno invazivna I gotovo bezbolna.
Inicijalno zahteva multidisciplinarni pristup, ali izvođenje i postavljanje indikacija su u celini u nadležnosti radiologa.
Izvodi se ambulantno, pod kontrolom ultrazvuka.
CNB (Core-needle biopsy) je procedura kojom se nakon primene lokalne anestezije, kroz mali rez na koži, plasiranjem igle od 12 do 14 G povezanom sa mehaničkim pištoljem za biopsiju, dobijaju odgovarajući uzorci suspektnog tkiva dojke.
Primenjuje se kada FNA aksilarnog limfnog čvora nije dala adekvatne rezultate i u slučajevima većeg limfnog aksilarnog čvora; kod klinički pozitivnog nalaza K3-K5, pri BI RADS 1 i 2 imidžing metodama (značajna je zastupljenost DCIS i lobularnog karcinoma u ovoj grupi pacijentkinja); UZ BI RADS 2 promena; i kod ultrazvučno i mamografski BI RADS 3-5 patoloških promena.
Za analizu je potrebno minimum 3 kvalitetna uzorka.
Ukoliko su kalcifikacije indikacija za proceduru, potrebna je i specimen mamografija.
Prednosti metode su što je laka za izvođenje, manje bolna od FNA, visoka senzitivnost, obezbeđuje definitivnu histološku dijagnozu, gotovo da nema lažno pozitivnih nalaza,
a mane su što se patohistološki rezultat ne dobija odmah, neudobna za pacijenta, i što su otok i hematom komplikacije procedure.
Priprema za CNB:
Nema posebne pripreme.
Osim kod pacijenata sa teškim poremećajima koagulacije, kada treba obaviti pripremu u konsultaciji sa ordinirajućim specijalistom.
Obavesti se doktor ako pacijent ima alergijske reakcije.
Kako se izvodi i koliko traje biopsija dojke?
Obavi se razgovor sa pacijentom, objasni se način izvođenja procedure i pacijent potpiše informisani pristanak.
Pacijent je u položaju na leđima sa rukama iznad glave i može biti zamoljen da se blago iskrene ka ili od doktora i aparata, u zavisnosti od potrebe.
Nakon ultrazvuka, očisti se alkoholom i jodom zona od interesa.
Primeni se lokalni anestetik.
Pacijent mora da bude miran tokom intervencije.
Može se osetiti slab bol ili nelagodnost u trenutku uboda igle za anesteziju, a na mestu uboda se skalpelom otvori prolaz za iglu za biopsiju. Može se tokom plasiranja igle za biopsiju osetiti pritisak i nelagodnost, ali bol ne.
Pacijent se upozori na zvuk u trenutku uzimanja uzorka, da bi ostao nepomičan.
Uzorak tkiva se sa igle pažljivo stavlja u bočicu sa formalinom i isti postupak se ponovi za svaki uzorak.
Kada se biopsija završi, obavezna je kompresija i stavlja se led na mesto biopsije, sa ciljem da se zaustavi krvarenje, i smanji hematom, potom se očisti i pokrije sterilnom gazom.
Postupak traje oko 20minuta i izvodi ga edukovani specijalista radiolog.
Relativne kontraindikacije za biopsiju su poremećaji koagulacije zbog krvarenja i teži psihijatrijski poremećaji zbog neophodne saradnje pacijenta.
Posle CNB
Vaš doktor ili medicinska sestra će Vam objasniti kako da tretirate mesto biopsije. Nakon Intervencije može nekada da se pojavi blago krvarenje, modrica ili otok. Može izgledati da je otok veći nakon biopsije. Uglavnom ove posledice nisu nešto oko čega treba biti zabrinut i vrlo brzo se povuku. Ožiljak ne ostaje.
Posle biopsije se zbog mogućeg bola savetuju analgetici, ali neaspirinski. Savetuje se pošteda od težih fizičkih aktivnosti i zabrana kvašenja ubodne tačke na dojci naredna 24h.
Šta može pokazati CNB dojke?
Patolog pod mikroskopom analizira tkivo i utvrđuje da li ima kancerskih ćelija u njemu.
Po dobijanju rezultata patohistološke analize, pacijent se obaveštava i poziva na konsultaciju sa radiologom. Dobijeni nalaz se usklađuje sa ultrazvučnim i kliničkim nalazom, radiolog objašnjava pacijentu dobijeni rezultat i određuje dalji postupak (kontrole, rebiopsija ili operacija).
